Our Phone Number: 053 89 06 28 Our Email Address: steunpunt@welzijn.net

Gaby Desmyter

Welzo-interview met Gaby Desmyter

foto 2

Welzijn is delen. Is voor een ander doen wat je droomt wat de andere voor jou zou doen. Is in de bres springen. Is “vrede hebben met mezelf.Mijn hoed af als je niemand nodig hebt op je eiland op Mars.

Gaby Desmyter was al zeer geëngageerd toen hij in 1996 mee Steunpunt Welzijn oprichtte, en is dat nog altijd.

Gaby, waarom heb jij Steunpunt Welzijn, nu 25 jaar geleden, mee opgericht?

Ik ga ver terug in de tijd, naar de gesprekken en oprichting rond het Coördinatiecomité voor Welzijnsbeleid, het “COCO”, waarbij onze (spijtig genoeg) overleden voorzitter, Guido Ossemerct en onze Peter Dauwe een voortrekkersrol speelden. Het was geen adviesraad, wel een overlegorgaan tussen de Stad Aalst, het Aalsters OCMW en de (toenmalige) Welzijnsraad ASO, het “Aalsters Sociaal Overleg”. Dit COCO wilde op het terrein Welzijn, het Aalsters lokaal beleid helpen vormgeven, weg van het individuele maatschappelijk “oplapwerk” naar structurele oplossingen voor o.m. kansarmen.

Dit overleg liep spaak rond 1995 toen er een lichting “politiekers” kwam die de opstart en andere gesprekken op de bovenverdieping van ’t Koerken (1) niet meemaakten en de geschiedenis, noch bedoeling van het COCO kenden. Ook het ASO plooide toen terug op het individuele, laat ons zeggen het corporatistische werk ten bate van de welzijnswerkers, uitzondering gemaakt – voor zover ik me herinner -  voor hun project “case management” waarbij rond één casus door een groep welzijnswerkers curatief gewerkt werd.

Guido Ossemerct, Peter Dauwe en ikzelf konden zich bij deze gang van zaken niet neerleggen en na gesprekken bij mij thuis in Deftinge, werd besloten Steunpunt Welzijn op te richten, met een preventieve werking rond “mensenrechten”, toegespitst op algemeen welzijn in zijn meest verscheiden vormen.

Je kent veel verenigingen, wat vindt je typisch, bijzonder aan het Steunpunt Welzijn?

Dit typische is er al van in de beginne in de werking: de 40 stichters wilden dat Welzijn ontsnapte uit het (soms of vaak) corporatistische kleine Welzijnskringetje, dat het zich ook ging manifesteren en ook een toepassing vond in andere maatschappelijke terreinen, zoals economie, cultuur, onderwijs, landbouw, IT-economie,  enz... We wilden welzijnsbevorderend zijn, tegen sociale uitsluiting, en dit met de mensenrechten als richtlijn.

Het “grensoverschrijdend” werken, wat uiterst zelden gebeurt bij andere (veelal ook zeer verdienstelijke) verenigingen valt zeer sterk op als je de projecten sedert het ontstaan even overloopt. Opvallend ook dat vele van onze projecten na hun lancering losgelaten werden om door te groeien in een aparte vzw. Weinig verenigingen kunnen “loslaten”!? Velen zullen zeggen: waar is al die energie gehaald! Ik ben even op zoek gegaan in mijn geheugen. Een opsomming:

1996:  “Welzijn ontmoet IT”  zet het in zijn tijd: het virtueel secretariaat: we deden alles per computer (in die periode nog zeer vernieuwend), per e-mail of fax (!) en we legden toen al onze domeinnaam “Welzijn.net” vast!

1997:  De Sociale kaart: we ontwierpen een sociale kaart voor welzijns- en gezondheidsdiensten. Dat was nog op een bundel kleine diskettes, de opvolger van de floppy-disc. Dit project mondde uit in de “Provinciale Sociale Kaart” (die we ook nog een tijdlang voor rekening van de provincie bijhielden). Later werd het werk doorgegeven aan de “Ankerpunten” die de Provincie installeerde.

“Welzijn en de media” We wilden ons duidelijk profileren in de media. Van in het begin kwam er de WeLZO, vrij vertaald: “Goed zo, Zuid Oost Vlaanderen”, ons zo belangrijke tijdschrift dat kon rekenen op een heus redactieteam onder onze vrijwilligers.

Maar ook al bijna onmiddellijk, ik vermoed al op de eerste vergaderingen, hadden we het over:

1996: “ Welzijn en Economie”: we maakten kennis met de principes van LETS (het ruilen van goederen en diensten) en waren meteen ‘verkocht’. We zagen de mogelijkheden om “armoede” bij mensen te verzachten, dit op een respectvolle manier én integrerend want LETS is voor iedereen. Vauit de basis Aalst deinde de werking verder uit in Aalst-Oudenaarde en vandaag zijn er ook de LETS-vrienden uit Asse-Ternat bij. De contacten met Antwerpen, Gent, Aalter, de Westhoek, enz… leidden tot  “Lets Vlaanderen vzw”. Peter Dauwe was hier mee oprichter en leidde als voorzitter de groep naar Vlaamse erkenning als sociaal-culturele organisatie. Toen deze vzw nog geen eigen middelen had werd de zetel bij ons in de Wellekensstraat gevestigd. Dat is vandaag nog steeds zo, al is het secretariaat sinds 2020 in Gent gevestigd.

“Welzijn en Onderwijs”

Reeds in 1997 werd Steunpunt Welzijn betrokken door de dienst Onderwijs van de stad Aalst om een oplossing te formuleren voor de toenemende problematiek van de ‘openstaande rekeningen’ (rekeningen van maaltijden, zwembeurten, uitstappen naar musea, bosklassen, enz.). Dit was geen gemakkelijke opdracht omdat men hier te maken had met ‘een nieuwe sociale nood’, die toen nog nergens in zijn totaliteit werd aangepakt. Het project werd later een vzw.: “SOS Schulden op school”. Deze vzw is nog altijd zeer actief rond deze problematiek. Nog steeds is het secretariaat van deze vzw gevestigd op het adres van Steunpunt Welzijn, in de Wellekensstraat.

“Welzijn en Cultuur”: er kwam ook een luik “Welzijn en Cultuur”.  We gingen aan het werk met bewustmakend reistoneel (Vb. De Zetel: meer dan 100 voorstellingen) en sociaal-artistieke samenwerkingen (“Met eigen woorden”). Mensen met armoede-ervaring werden aangezet om naar buiten te komen en gingen toneel spelen onder leiding van Jacques Van Avermaet, Mieke Leemans en Paul Coppens, professionele theatermensen. Het was ook een totaal project dat in heel Vlaanderen tot prachtige samenwerkingen leidde.

Na ‘De Zetel’ schreef Paul Coppens, de meest gespeelde auteur in Vlaanderen in het amateurstheater nog ‘Het Vel van een Kei’ met informatie vanuit onze schulden-op-school-research. In tal van secundaire scholen en bij vele verenigingen openden we zo ogen en harten. Ook “Belle Snotte” zette de “mens achter de cijfers” in beeld. Armoedebeleid gaat over mensen, dat mag nooit vergeten worden.

“Welzijn en Landbouw en Onderwijs”, ook “Groene Zorg” genoemd. In samenwerking met de Landelijke Gilden uit Leuven, gingen we op zoek naar landbouwgezinnen waar we mensen met minder kansen, of jeugdigen die een time-out dringend nodig hadden een kans konden bieden op doorstart. Ook instellingen van gehandicapten werden bevraagd. We hadden zelfs verschillende keren een “stand” op de beurs “Agri flanders” in Gent.

Welzijn en Arbeid. Vanaf +/- 2003 startte het project “Snel&Wel” als tewerkstellingsproject. Eerst bescheiden met 1 art.60-werkneemster met het huidige “Wereldhuis” als sorteerplek. Het gaat in wezen erom dat organisaties hun mailings kunnen laten bedelen tegen sociale tarieven door mensen die langdurig werkloos waren, werkervaring aan te bieden. Al doende groeide Steunpunt Welzijn uit tot een sociale KMO, ‘sociale onderneming’, zoals dat tegenwoordig heet!

“Welzijn  en vrijwilligerswerk”. Vanaf de eerste dag in 1996 werd een beroep gedaan op de vrijwilligers. In alle deelprojecten hebben we zoveel te danken aan de vele vrijwilligers die steeds klaar staan en stonden om te helpen. Ze verdienen ons respect, onze dank want zonder hen was er geen Steunpunt geweest zoals het nu is! Ik noem geen namen omdat ik vrees mensen te vergeten…. Ik meen evenwel dat we overledenen uit die tijd even mogen gedenken: Augustin Daeleman, Maurits Vervaet, Guido Ossemerct, Jos De Geyter, Frans Vanvolsem, Luc Van Dorpe, Benny Boeykens,….

Welzijn, wat betekent dit, hoe zie jij dat?

Dat is bijna een filosofische vraag. Ik kan er me gemakkelijk vanaf maken en zeggen dat welzijn is dat iedereen zijn dagelijks brood kan eten of zich kan laten verzorgen, enz... Welzijn is voor mij meer dan het materiële: het is ook “zich goed voelen in zijn vel”, is gelukkig zijn in zijn situatie. Is niet steeds zich moeten spiegelen aan of vergelijken met de andere.

Het materiële is alleen maar de basis, het fundament, waarop kan gebouwd worden voor de intense vrede met zichzelf, met zijn grootst mogelijke  leefomgeving. Welzijn is delen. Is voor een ander doen wat je droomt wat de andere voor jou zou doen. Is in de bres springen en van daaruit soms mensen “pushen” tot het treden uit het eigen kleine leefwereld, zijn eigen grenzen overschrijdend. En welzijn is: “vrede hebben met mezelf”, “geen ruzie moeten maken met mezelf”.

Ook als sociaal werker en dorpsbewoner zag en zie je heel wat noden van mensen. Wat treft je daar vooral bij?

Simpel: de onmacht van de mensen om uit hun kot te komen, het beschaamd zijn om hun miserie bloot te geven. Onterecht. En dan gaat het nog vaak ook over de materiële aspecten.  Miserie geeft zich hoe dan ook bloot: opgelet als je grote moestuinen in de dorpen (als het niet gaat om een hobby) ziet, die vroeger maar een paar vierkante meter groot waren. Let op voor overvolle brievenbussen (die niet gevuld worden door onze Senl&Wellers ha,ha). Opgelet als de PMD-zak vol zit met bierblikjes…  Het zijn de kleine onopvallende dingen die opvallen en…. als welzijnswerker moet je ze (leren) zien.

Voor Helpende Handjes ben jij ambassadeur, Waarom?

We hebben allemaal wel eens hulp nodig. Ik ook. Is het niet voor een klusje in huis of tuin, dan misschien om eens iets te vervoeren.  Soms kan een klein ongemak grote gevolgen hebben. Het kan te lastig worden om nog zelfstandig te wonen. Gelukkig zijn er overal helpende handjes te vinden, mensen die iets goed kunnen, iets graag doen en andere mensen een dienst willen bewijzen. Maar hoe vinden de vragers en aanbieders elkaar? Hoe kan je laten weten waar je naar op zoek bent? Waar kan je laten weten waarvoor iemand bij jou terecht kan? Ons online deelplatform biedt de oplossing. Het is een gebruiksvriendelijke webtool waarbij je kan filteren op locatie of op categorie, zoals vervoer, zorg, huishouden of klusjes. En bijkomend: we willen zo ook vereenzaming tegengaan.

Steunpunt Welzijn wil de mensen sterker maken? Wat zou je antwoorden aan wie dat allemaal niet nodig vindt?

Al ooit in de miserie geraakt en gezeten? Of met een probleem gezeten? Zo neen, dan ben je u zelf iets wijs aan ’t maken. En mijn hoed af als je niemand nodig hebt op je eiland op Mars. Of kijk eens naar de statistieken rond bv. kansarmoede en schulden op school, contactarmoede bij Corona…. Vooral: lees de rampenrubrieken in de dagbladen, vol met nieuws zonder nieuws. Breek vooral je been niet in de diepe bossen als de batterij van je gsm plat is. Leer vooral niet hoe je moestuintjes verzorgt en krijg de krampen niet in je vingers als je bezig bent met de “blijde boodschappen” op de sociale media. Lees zeker niets over zelfmoordpogingen  en de achtergrond ervan. “Slaap zacht, Mijnheer de President”.

Ik besluit met een klein vraagje: is het jullie al opgevallen hoeveel steunpunten er op vandaag zijn? Mijn vaststelling: “Steunpunten als naam”, die waren er nog niet in 1996. Zou onze naam ook al hierin een voortrekkersrol hebben gehad? En ik besluit ook in de wetenschap dat de jaren van Steunpunt Welzijn waarover ik het zojuist had, zeer intens zijn geweest. Hard soms in de feiten maar ook met uitvoeren van veel dromen. Dromen met ernstige intensiteit…

  1. ’t Koerken was de lage-drempellocatie van HAK, erkend als JongerenAdviesCentrum. Dit JAC zal later fusioneren tot de nieuwe CAW-structuur.
Close