Welzo-interview met Walter De Rijck
Bestuurslid Walter De Rijck aarzelde niet om toe te treden tot Steunpunt Welzijn.
In zijn streven naar een betere wereld is hij overtuigd van de waarde van deze vzw.
Walter, wat heeft je doen besluiten om lid en bestuurder te zijn?
Samen met anderen proberen een steentje bij te dragen aan een menselijke samenleving, streven naar sociale rechtvaardigheid, heb ik altijd als uitdagend ervaren.
De maatschappelijke uitdagingen zijn er de laatste tientallen jaren niet minder op geworden. Deze en volgende generaties dienen alle mogelijke middelen in te zetten om antwoorden te bieden op klimaatverandering, migratiedruk en globalisering. Ik pleit voor overheden die daarin een zeer actieve rol opnemen.
Niet alleen internationale en nationale overheden, maar ook gemeentebesturen moeten politieke wil en budgetten inzetten om te streven naar een land, een stad of gemeente waarin iedereen van tel is en opgenomen wordt in de samenleving. Dat is hun verbindende, sociale en herverdelende rol.
Maar ik pleit tezelfdertijd voor middenveld organisaties die een taak op zich nemen in dat domein, van vakbonden tot culturele verenigingen. Zij groeperen mensen die, naast hun broodwinning, nog een ander engagement willen opnemen. En ze zijn gesprekspartner voor de overheden, ze houden die overheden mee alert, en moeten dan ook kunnen rekenen op toelagen van daaruit.
Steunpunt Welzijn is één van die organisaties. Toen ik de gelegenheid kreeg om toe te treden tot het bestuur, heb ik dan ook niet geaarzeld.
Je hebt vanuit andere engagementen wel wat aanraking met werkingsluiken van Steunpunt Welzijn. Wat vind je typisch, bijzonder aan Steunpunt Welzijn?
Inderdaad, een tiental jaren geleden leerde ik Steunpunt al wat kennen. Voornamelijk met Curieus, de socio-culturele vereniging, deden we ettelijke keren een beroep op Snel&Wel, voor de bedeling van flyers. En we konden vaak terecht in het Wereldhuis in de Nieuwbeekstraat, voor voordrachten en debatavonden.
Maar ik weet nu dat het palet van activiteiten binnen Steunpunt Welzijn ruimer is dan die twee.
Kla4 biedt hulp in administratie en website, er zijn de regelmatige repaircafé’s en de internetsite Helpende Handjes, die recent werd ontwikkeld om aanbod en vraag van allerlei dienstverleningen met mekaar in contact te brengen.
Die diversiteit aan activiteiten is op zich al typisch voor Steunpunt, maar het belangrijke is toch dat er daardoor mensen aan de slag kunnen die het moeilijk hebben of hadden, al is het maar tijdelijk, om in het gewone arbeidscircuit aan de bak te komen.
En het meest kenmerkende voor Steunpunt is, naar mijn mening, dat er alles aan gedaan wordt om hen na verloop van tijd te laten doorstromen naar een andere job. Hun doortocht in één van de jobs van Steunpunt moet hen toelaten om opnieuw sterker te worden. Ze komen in Steunpunt niet terecht in de mallemolen van uiterste winstmaximalisatie, maar vinden er tezelfdertijd wél structuur en respect.
Wat betekent ‘welzijn’ eigenlijk? Hoe zie jij dat?
Welzijn wordt vaak afgezet tegen welvaart, waarbij het laatste eerder gaat over het economisch reilen en zeilen, bijvoorbeeld uitgedrukt in Bruto Binnenlands Product. Welzijn is ruimer. Het welzijn van iemand omvat zijn of haar welbevinden op sociaal, geestelijk en lichamelijk vlak. Het gaat dus over een algemeen gevoel, waarbij het uiteraard ook van belang is over hoeveel materiële en financiële middelen iemand kan beschikken.
Een beroepsbezigheid kunnen hebben waarin men zich goed voelt, is cruciaal in het welbevinden. Dat is waaraan Steunpunt aandacht en energie besteedt.
En dat wijkt ook af van het sloganeske “keihard werken” waarmee we al een paar decennia rond de oren worden geslagen.
Naar mijn overtuiging gaat welzijn ook verder dan alleen maar kansen creëren voor iemand, of zorgen voor gelijke kansen. Als je voor iemands welzijn wil zorgen, dan laat je hem of haar niet aan zijn of haar lot over nadat die kans is geschapen. Je tracht ook nadien op te volgen of te steunen zo dat nodig is.
We moeten in ons taalgebruik trouwens af van “kans”, zoals bijvoorbeeld in “kansarmoede”. Het gaat om armoede, en als we die echt willen terugdringen, dan moeten we verder gaan dan het liberale creëren van kansen.
Zijn er zorgnoden die je bijzonder ter harte gaan en waar je de aandacht wil op vestigen?
De golf van burn-out die de laatste jaren almaar toeneemt is bijzonder verontrustend, en wordt nu gelukkig toch al als een maatschappelijk probleem gezien door velen, in plaats van een zaak van individuele schuld. Ze is ontwrichtend, zowel voor het leven van wie ermee te kampen heeft, als voor onze maatschappij in haar geheel. Er zijn al legio analyses gemaakt over de oorzaken. Naar mijn mening ligt er een belangrijke oorzaak in ons algemeen economisch systeem waarin we nu al een veertigtal jaar gedijen, en dat we meestal samenvatten onder de noemer “neo-liberaal”. De opgehemelde almacht van vrije markt en individueel gewin, verdacht maken van overheid en achteruitstellen van algemeen belang, besparen op sociale zekerheid. En dan is er nog het eindeloos streven naar verdere economische groei, die al veel langer als hoofddoel staat. Het zijn zaken die de druk op de “hardwerkende mens” doen toenemen, net zoals de gevoelens van onzekerheid. En dat tegen de achtergrond van klimaatverandering en migratie.
Op de korte termijn hebben we duidelijk nood aan meer investeringen in de psychische zorg. Op de langere termijn moeten we af van het neo-liberaal gedachtegoed, en moeten we ernstig werk maken van het ontwikkelen van een economisch model waarbij de heilige koe van de groei in vraag wordt gesteld.
Gelukkig zien we ook voorbeelden van bedrijven die wél zorgdragen voor hun werknemers, die beseffen dat wederzijds vertrouwen noodzakelijk is om mensen te doen floreren. En dat is zeker al hoopgevend.
Wat is het belang van vrijwilligerswerk? En van sociale economie?
Bedrijven in de sociale economie willen een maatschappelijke meerwaarde scheppen. De sociale doelstelling wordt nagestreefd in plaats van winst. De nood aan dergelijke bedrijven of initiatieven stijgt. Daarom ook dat het des te betreurenswaardiger was dat we een drietal jaren geleden kennis maakten met de “vermarkting” van de sociale dienstverlening van de sociale organisaties in onze stad. Ze werden in concurrentie gezet met mekaar, en dienden als het ware opnieuw te postuleren voor hun bestaande activiteit.
Ik zie dat tegen de achtergrond van die andere zaken: de wachtlijsten voor een sociale woning blijven groeien, er zijn de voorbije tien jaar geen bijkomende bedden in de woonzorgcentra van de stad Aalst meer gecreëerd, het Ontmoetingshuis De Brug
verkommert, de buurtwerking wordt niet uitgebouwd. Er is dus meer dan werk in het sociaal domein, en reden temeer om zich te engageren in een organisatie zoals Steunpunt Welzijn.
Steunpunt Welzijn wil ‘mensen sterker maken’. Wat zou je antwoorden aan wie dat allemaal niet nodig vindt?
Ik ben ervan overtuigd dat je komt tot een betere samenleving, met minder spanningen en tezelfdertijd met sterk economisch resultaat, door mensen te respecteren voor wat ze kunnen, door ze te vertrouwen, door menselijk welzijn en geluk als eerste maatschappelijk streven voorop te stellen. Dat is niet eenvoudig, dat vergt stuurmanskunst van de overheden. En dat houdt ook in dat je de mensen ondersteunt die dat nodig hebben, dat je ze sterker maakt. Het betekent ook dat je regelend optreedt in de marktmechanismen van ons kapitalistisch model.
We mogen niet tot ontsporingen komen zoals we zien bij de sociale omstandigheden in de sector van de exploderende koeriersbedrijven. Daar ben ik dan gelukkig te zien dat Snel&Wel, de koerierdienst van Steunpunt Welzijn, bloeit met medewerkers die een werknemersstatuut hebben. De dienstverlening groeit en breidt nu zelfs uit naar Ninove. Het kán dus wel degelijk op de menselijke manier!